انواع سازهای ایرانی و ساختمان آن‌ها

از نظر جنس سه نوعند: - فلزی - سفالی - چوبی

و از لحاظ نوع و شکل تولید صوت به سه گروه تقسیم می‌شوند:

1. سازهای زهی مانند:
   1. زخمه‌ای:دیوان، تار، دوتار، سه تار ، عود (بربط)، تنبور، چگور، رباب، قانون، چنگ
   2. کششی: کمانچه، قیچک، سرود، 
   3. زهی – کوبشی: سنتور
2. سازهای بادی: نرمه‌نای، فلوت، نی، قره نی، نی انبان، کرنا، بالابان، دوزله، سرنا، نفیر، دونیه، شمشال
3. سازهای ضربی: دایره، دهل، تنبک، نقاره، سنج، طاس، دف

طبقه‌بندی شده‌اند. صدای حاصل از یک ساز به جنس و شکل ساختمان آن و طبعاً به ساخت صحیح و دقیق آن بستگی دارد.

سازهای فلزی که معمولاً از جنس برنج یا مس هستند، به طریق "ریخته گری یا چکش کاری" ساخته می‌شوند. سازهای سفالی، همانطور که از نام آن پیداست از جنس سفال (گل رس پخته شده) می‌باشد. برخی تنبک‌ها و سازهای بومی مانند طاس‌های پوستی و فاقد پوست از سفال – دستی یا با چرخ ساخته می‌شوند.

سازهای چوبی به طریق «تراش و برش» ساخته می‌شوند. این گروه از سازها بیشترین و متنوع‌ترین سازها را در خود جای می‌دهد و آنجا که سخن از نواختن یا ساختن سازهای ایرانی است بیشتر این سازها در ذهن تداعی می‌گردد. اکثریت سازهای زهی و برخی سازهای ضربه‌ای به این روش ساخته می‌شوند.